معمایی باستانی 2500 ساله، راه حلی مبتکرانه پیدا کرد - وبلاگ بانیما

به گزارش وبلاگ بانیما، هزاران سال پیش، مردی که در هند کنونی زندگی می کرد، تمام دستورالعمل های دستوری زبان سانسکریت را نوشت. سانسکریت یکی از قدیمی ترین زبان های مستند در دنیا باستان است.

نام او پانینی Pānini بود و 4000 سوتر یا قواعد دستوری او قرار است مانند الگوریتمی عمل نمایند که می تواند کلمات صحیح دستوری را با استفاده از یک پایه و پسوند فراوری کند.

اما به مدت قرن ها، زبان شناسان کوشش می کردند تا این ماشین زبان را با استفاده از هزاران مرحله ای که پانینی در متن افسانه ای خود، آشتیایی توصیف نموده، بازسازی نمایند و با این حال کاملا پیروز نمی شدند.

یک دانشجوی دکترا در دانشگاه کمبریج، به نام ریشی راجپوپات، تصور می نماید که بالاخره معمای باستانی را حل نموده است و راهکار او بسیار ساده است. تنها کاری که انجام می دهد این است که تفسیر یک متارول را که پانینی بیان نموده است، تغییر می دهد، و البته، ماشین به تنهایی بدون هیچ استثنایی کار می نماید.

(متارول metarule قاعده ای که نحوه استفاده از قوانین دیگر را شرح می دهد.)

او 9 ماه درگیر شدن با مشکل پانینی برای خاتمه نامه کارشناسی ارشدش در کمبریج بود، اما پیروز نمی شد. تقریباً آماده ترک کار بودم، به جایی نمی رسیدم .

اما سپس سرپرست راجپوپات، استاد مطالعات آسیایی و خاورمیانه در دانشگاه کمبریج به نام وینچنزو ورگیانی، یک اصل مهم در حل مسئله را به او یادآوری کرد : اگر راهکار پیچیده است، احتمالاً در اشتباه هستید.

راجپوپات می گوید: بنابراین یک ماه کتاب ها را بستم و از تابستان با شنا، دوچرخه سواری، آشپزی، دعا و مراقبه لذت بردم.

سپس، با ناراحتی، به سر کار برگشتم، و در عرض چند دقیقه، با ورق زدن، این الگوها آغاز به ظهور کردند و همه چیز معنی پیدا کرد.

پس از دو سال و نیم کار دقیق، راجپوپات به وضوح شرح داد که چرا قبلا محققان گیر می کردند.

اغلب، هنگام استفاده از دستورالعمل های دستور زبان پانینی، دو قانون با هم تضاد پیدا می نمایند، و هرگز واقعاً مشخص نیست که کدام قانون باید در نهایت برنده گردد.

راهکار راجپوپات می گوید که سوئیچ دستور زیان باید به کدام سمت بچرخد.

در گذشته، محققان دیگر استدلال نموده اند که اگر دو قاعده با قدرت یکسان به هم برسند، قاعده ای که در متن پانینی لیست شده، باید برنده انگاشته گردد.

اما راجپوپات فکر می نماید که این تفسیر نادرستی از یک دستور زبان پانینی است.

در عوض، زبان شناس استدلال می نماید که اگر دو قانون با هم تضاد داشته باشند، قاعده ای که در سمت راست کلمه اعمال می گردد (پسوند) باید بر قواعدی که در سمت چپ کلمه اعمال می گردد، غلبه کند.

هنگامی که راجپوپات کلمات سانسکریت را بااین قرض آزمایش کرد، همه چیز درست عایدی.

کلمه گورو مثال خوبی است. در جمله جنانان دیاته گورونا (دانش به وسیله مرشد داده می گردد)، یک قاعده پانینی وجود دارد که در قسمت چپ استاد و قانون دیگری در قسمت راست اعمال می گردد.

بر اساس تفسیر راجپوپات، قسمت راست در نهایت برنده می گردد، به همین علت است که پسوند کلمه به گورونا تغییر می نماید، در حالی که ریشه کلمه ثابت می ماند.

راجپوپات در خاتمه نامه خود می نویسد: سبک پانینی کاملاً بدیهی نیست، و هنگام کوشش برای کشف معمایی که آشتهیایی است، با چالش هایی در سطوح مختلف روبرو می گردد.

… مشخص معانی دقیق قواعد پانینی آسان نیست، زیرا سبک سوترای که در آن سروده شده اند بسیار مختصر و فشرده است. بسیاری از اطلاعات اغلب در چند کلمه جمع آوری می شوند، در نتیجه درک هدف دقیق آن ها را بسیار سخت می گردد.

بعضی از محققان با این ایده که قواعد پانینی را ماشین می نامند، مخالفت می نمایند، اما کار او نشان می دهد که این دستگاه خودکفا است.

راجپوپات، که عنوان خاتمه نامه اش در Pāṇini We Trust: کشف الگوریتم برای حل تعارض قواعد در آستادهیایی است، می گوید: پانینی فکر خارق العاده ای داشت و ماشینی بی رقیب در تاریخ بشر ساخت.

اکنون سال هاست که دانشمندان کوشش می نمایند تا با استفاده از قوانین پانینی یک برنامه کامپیوتری بسازند، اما با پیروزیت چندانی روبرو نشده اند. کشف راجپوپات می تواند کلیدی برای اجرای این کوشش ها باشد.

سانسکریت زبان مقدس هندوئیسم است و با لاتین کلاسیک خویشاوندی مشترک دارد. درک چگونگی ساختار آن می تواند به کارشناسان یاری کند نه تنها اسناد مهم تاریخی را با دقت بیشتری بخوانند بلکه بینش های مهمی را در خصوص پایه های زبان بشری آشکار نمایند.

خاتمه نامه Rajpapot به صورت آنلاین در دانشگاه کمبریج در دسترس است.