کودتای نظامی در میانمار؛ ملکه دیگر برای نظامیان مهره جذابی نیست - وبلاگ بانیما

به گزارش وبلاگ بانیما، میانمار کشوری است که ارتش مالک اصلی قدرت است و با پیروزی حزب آنگ سان سوچی در انتخابات به نظر می رسد نظامیان این کشور دوره مصرف این برنده نوبل را که با رسیدن به قدرت، خودش به یک سرکوبگر منتقدان تبدیل شد، تمام شده می بینند.

به گزارش گروه بین الملل وبلاگ بانیما، بامداد امروز خبری مبنی بر بازداشت رهبر میانمار و رئیس جمهوری این کشور توسط ارتش مخابره شده است. کودتای ارتش در میانمار تنها چند ساعت پیش از شروع اولین جلسه مجلس جدید میانمار رخ داد، در این میان واکنش های منفی بسیاری به این اتفاق منتشر شد و رهبران مختلف ازجمله رئیس سازمان ملل و سخنگوی کاخ سفید به این موضوع واکنش منفی نشان داده آن را زنگ خطری برای دموکراسی خواندند.

دلیل کودتا در میانمار چه بود؟

پس از برگزاری انتخابات در 8 نوامبر نتایج به شکلی بود که حزب مخالف آنگ سان سوچی به هیچ عنوان نمی توانست آن را قبول کند. پیروزی با 83 درصد آرا نتیجه ای بود که ارتش احتمال جدی تقلب در انتخابات را بیان کرد، البته اعتراض به صورت قانونی به کمیسیون انتخابات ارائه شده بود اما کمیسیون با رد این ادعا ارتش را مجاب کرد که به گفته خود دست به اقدام علیه دولت بزند.

تحرکات نظامی هفته گذشته در میانمار نیز احتمال وقوع کودتا در این کشور را تقویت نموده بود. حضور خودروهای زرهی در یانگون، ماندالای و شهرهای عظیم دیگر و افزایش حضور نظامیان در خیابان ها حاکی از این مسئله بود که نتایج انتخابات به هیچ وجه از دید ارتش قابل قبول نیست، حتی این تحرکات باعث نگرانی کشورهایی مانند آمریکا، استرالیا، اتحادیه اروپا و حتی دبیرکل سازمان ملل شده بود و هشدارهایی در این رابطه از سوی آنها مطرح شد.

به دنبال این نگرانی ها روز شنبه دفتر مین آنگ هلانگ، فرمانده کل با انتشار بیانیه ای حزب حاکم اتحادیه ملی دموکراسی را به تقلب گسترده در 8 میلیون رأی و همچنین نقض قانون اساسی 2008 متهم کرد.

وی در این بیانیه خاطرنشان کرد: قوانین انتخاباتی از سوی حزب اتحادیه ملی دموکراسی و کمیسیون انتخاباتی میانمار نقض شده است.

سیاست خانم سوچی را تغییر داد

شاید چهره ای مانند آنگ سان سوکی که برنده جایزه صلح نوبل بود و از دید افکار عمومی باید چهره ای قابل قبول تر به نسبت نظامیان مسلح داشته باشد در این نزاع با شعار دموکراسی حامیان بیشتری را به سمت خود جلب نموده باشد اما آنالیز اتفاقات گذشته نشان می دهد که این فعال حقوق بشری سابق پس از ورود به عرصه سیاست تغییرات عمده ای داشته است. عفو بین الملل در آوریل 2020 خاطرنشان کرد که شخص آنگ سان سوچی و دولت وی طی چهار سال گذشته به صورت گسترده اقدام به بازداشت، تعقیب و زندانی کردن منتقدان خود نموده بودند. به گزارش این نهاد صرفاً در سال 2019 بیش از 300 نفر به دلیل انتقاد تحت تعقیب قرار دریافتد. به گفته کلیر آلگار، یکی از مدیران ارشد عفو بین الملل چهار سال پس از به قدرت رسیدن آنگ سان سوچی، میانمار همچنان مکانی است که کمترین انتقاد از مقامات می تواند باعث به زندان افتادن افراد گردد.

سکوت برنده صلح نوبل در برابر جنایات ارتش

یکی از بیشترین نقدها از آنگ سان سوچی مربوط به سکوت او در برابر جنایات علیه اقلیت مسلمان روهینگیا در میانمار بوده است، به عنوان برنده عنوانی چون جایزه صلح نوبل، عدم واکنش او به این جنایات حتی باعث اعتراض گروهی از زنان شد که در سال های مختلف دریافت کننده این جایزه بودند. اعتراضات به عملکرد وی باعث شد که سوچی در دسامبر 2019 با حضور در دادگاه لاهه به دفاع از عملکرد دولت میانمار، اتهام نسل کشی علیه مسلمانان را رد کرد و گفت که میانمار صرفاً در برابر حملات شورشیان از خود دفاع نموده است. کوشش سوچی برای دفاع از عملکرد خود هرچند به هیچ عنوان قابل قبول نبود اما از سوی دیگر بیانگر تغییر نگرش وی پس از ورود به عرصه سیاست بود. آواره شدن صدها هزار مسلمان میانماری و فرار آنها از دست جنایات دولتی که رئیس آن برنده صلح نوبل بود اتفاق قابل قبولی برای حامیان غربی سوچی نبوده و نیست.

حمایت پشت پرده ارتش از مهره جذاب

پیروزی قاطع حزب سوچی در انتخابات 8 نوامبر با کسب 396 کرسی از 476 کرسی مجلس به این معنی است که حزب نزدیک به نظامیان سابق در این کشور تنها با 33 کرسی به طور کامل به حاشیه رانده شده اند، بدین ترتیب حزب سوچی کنترل تقریباً کاملی بر قانون اساسی خواهد داشت و این اتفاق از دید ارتش قابل قبول نیست و آن را در تضاد با چارچوب قانون اساسی 2008 می داند. هرچند شش سال قبل سوچی در ظاهر با پیروزی بر حزب نزدیک به ارتش USDP توانست خود را به عنوان ناجی میانمار معرفی کند و دو رئیس جمهور این کشور عملاً دست نشانده های او بودند، اما بعضی معتقدند پیروز انتخابات 2015 در واقع ژنرال های نظامی میانمار بودند که به ازای ادامه نفوذ بر قدرتمندترین نهادهای این کشور اجازه ظهور سوچی و شکل دریافت شعار بهار میانمار از سوی غرب را دادند تا دموکراسی میانمار بار دیگر اعتبار بین المللی خود را به دست آورد.

زمان خروج فرا رسید

اما موضوع اصلی شکننده بودن دموکراسی در میانمار است و واقعیت عدم تمایل و حتی اجبار ژنرال های میانماری برای از دست دادن نفوذ مؤثر خود بر کشور است، حتی ریشه این مسئله را می توان در سال 2008 جست وجو کرد که نظامیان با ایجاد یک قانون اساسی، ارتش را مالک اصلی قدرت معرفی کردند و طبق این قانون کنترل بخش های حساس مانند امنیت، وزارت کشور، امور خارجه و وزارت دفاع در اختیار ارتش نهاده شد.

به نظر می رسد ارتش میانمار نگران کوشش سوچی برای خارج شدن از سایه و احتمال کنار گذاشتن ارتش از بدنه قدرت است و از همین رو تصمیم به کنار گذاشتن حامی قدیمی خود (در مسئله نسل کشی مسلمانان روهینگیا) را دارد. نظامیان در این کشور که زمانی از یک مهره جذاب با عنوان برنده صلح نوبل به دنبال افزایش مشروعیت خود در عرصه بین المللی بودند، اکنون تصمیم گرفته اند این رقیب مهم را کنار بگذارند و در این راستا حاضرند نقدها غرب را نیز به جان بخرند.

+